Ketoacidose is een ernstige medische aandoening waarbij het lichaam te veel ketonen produceert, wat leidt tot verzuring van het bloed. Dit komt meestal voor bij mensen met diabetes, vooral diabetes type 1, en kan levensbedreigend zijn als het niet snel wordt behandeld. Hoewel veel mensen de term “ketose” kennen van het keto dieet, is ketoacidose iets heel anders en veel gevaarlijker.
Wat is Ketoacidose?
Ketoacidose, ook wel diabetische ketoacidose (DKA) genoemd, treedt op wanneer het lichaam niet genoeg insuline heeft om suiker (glucose) in de cellen te krijgen voor energie. Het lichaam begint dan vet af te breken als alternatieve energiebron. Dit proces produceert ketonen, een soort zuren. In kleine hoeveelheden zijn ketonen normaal en onschadelijk, vooral wanneer je bijvoorbeeld een keto dieet volgt. Maar bij ketoacidose produceert het lichaam te veel ketonen, die zich ophopen in het bloed en het zuur maken. Dit is gevaarlijk en kan leiden tot ernstige gezondheidsproblemen, waaronder coma of het kan zelfs leiden tot de dood.
Het komt het vaakst voor bij mensen met diabetes type 1, maar in zeldzame gevallen kan het ook optreden bij mensen met diabetes type 2.
Hoe Ontstaat Ketoacidose?
Ketoacidose ontstaat meestal wanneer het lichaam niet genoeg insuline heeft. Insuline is een hormoon dat helpt om suiker uit het bloed in de cellen te krijgen, waar het als energie wordt gebruikt. Bij een tekort aan insuline kan het lichaam geen glucose meer gebruiken en schakelt het over op het verbranden van vetten. Dit zorgt ervoor dat ketonen vrijkomen, en als er te veel van deze ketonen in het bloed komen, kan het bloed te zuur worden.
Enkele veelvoorkomende oorzaken van ketoacidose zijn:
- Onvoldoende insuline-inname: Mensen met diabetes die hun insulinedosis missen of te weinig insuline gebruiken, kunnen risico lopen.
- Infecties of ziekte: Ziekten zoals griep of een infectie kunnen ketoacidose uitlokken omdat het lichaam dan meer insuline nodig heeft.
- Extreem dieet of overmatig vasten: In sommige gevallen kan overmatig vasten of diëten, vooral bij mensen met diabetes, leiden tot ketoacidose.
Symptomen
De symptomen van ketoacidose kunnen snel ontstaan en verergeren als het niet wordt behandeld. Het is belangrijk om deze symptomen te herkennen en snel actie te ondernemen:
- Extreme dorst: Je lichaam probeert overtollige ketonen via urine af te voeren, wat leidt tot uitdroging en een intense dorst.
- Veel plassen: Omdat je lichaam ketonen via urine afvoert, moet je vaak naar de wc.
- Misselijkheid en braken: De verzuring van het bloed kan misselijkheid en overgeven veroorzaken.
- Buikpijn: Sommige mensen ervaren hevige buikpijn.
- Kortademigheid: Je ademhaling kan sneller of dieper worden, omdat je lichaam probeert overtollige zuur in het bloed kwijt te raken.
- Zoet-geurige adem: Dit komt door de aanwezigheid van ketonen en kan een fruitige geur hebben.
- Verwardheid of sufheid: Naarmate de aandoening verergert, kunnen de hersenen minder goed functioneren door de zure omgeving in het bloed.
Ketose versus Ketoacidose
Hoewel de termen ketose en ketoacidose beide te maken hebben met de aanwezigheid van ketonen in het lichaam, zijn ze heel verschillend. Ketose is een natuurlijke staat die optreedt wanneer je lichaam vet in plaats van glucose als energiebron gebruikt. Dit gebeurt vaak bij mensen die een keto dieet volgen of vasten. Ketose is veilig en wordt door veel mensen nagestreefd om gewichtsverlies en energie te bevorderen.
Ketoacidose daarentegen is een gevaarlijke medische noodsituatie waarbij het bloed te zuur wordt door een overmatige hoeveelheid ketonen. Het vereist onmiddellijk medische hulp.
Behandeling
Ketoacidose is een medische noodsituatie die onmiddellijk moet worden behandeld. Als je denkt dat je ketoacidose hebt, is het belangrijk om direct naar de spoedeisende hulp te gaan. De behandeling bestaat meestal uit:
- Insuline toediening: Dit helpt om de glucose in het bloed te reguleren en het lichaam uit de staat van ketose te halen.
- Vloeistoffen toedienen: Om uitdroging tegen te gaan, krijg je meestal een infuus met vloeistoffen.
- Elektrolyten aanvullen: Omdat je veel elektrolyten verliest door het veelvuldig plassen, worden elektrolyten zoals kalium en natrium vaak aangevuld.
Hoe Voorkom Je Ketoacidose?
Als je diabetes hebt, zijn er verschillende stappen die je kunt nemen om het risico op ketoacidose te verkleinen:
- Volg je insulineroutine: Zorg ervoor dat je altijd de juiste dosis insuline neemt zoals voorgeschreven door je arts.
- Controleer je bloedsuiker regelmatig: Door je bloedsuiker regelmatig te meten, kun je snel actie ondernemen als de waarden te hoog of te laag zijn.
- Wees alert bij ziekte: Als je ziek bent, heeft je lichaam mogelijk meer insuline nodig. Neem in dit geval contact op met je arts om je insulinedosis aan te passen.
- Drink voldoende water: Uitdroging kan ketoacidose verergeren, dus zorg ervoor dat je voldoende vocht binnenkrijgt.
Wees Alert op de Tekenen van Ketoacidose
Ketoacidose is een ernstige aandoening die snel moet worden behandeld. Als je diabetes hebt, is het belangrijk om alert te zijn op de symptomen en onmiddellijk medische hulp te zoeken als je vermoedt dat je ketoacidose hebt. Het handhaven van een goede bloedsuiker controle, het volgen van je insulineroutine en het drinken van voldoende water kunnen allemaal helpen om ketoacidose te voorkomen. Door je bewust te zijn van de gevaren en de symptomen te herkennen, kun je op tijd ingrijpen en ernstige gezondheidsproblemen voorkomen.