Steeds meer ouders kiezen ervoor om hun kinderen thuisonderwijs te geven, in plaats van ze naar een reguliere school te sturen. Hoewel thuisonderwijs legaal is in zowel Nederland als België, zijn er duidelijke regels en controles om ervoor te zorgen dat het onderwijs van goede kwaliteit is. Als ouder wil je er zeker van zijn dat je in orde bent met de wet en dat je kind de juiste begeleiding krijgt. Maar hoe wordt thuisonderwijs gecontroleerd? We geven een overzicht van de regelgeving in Nederland en België, en hoe je ervoor kunt zorgen dat je voldoet aan alle vereisten.
Hoe wordt Thuisonderwijs Gecontroleerd in Nederland?
In Nederland is thuisonderwijs in principe niet toegestaan, tenzij er sprake is van een specifieke uitzondering. De Nederlandse leerplichtwet verplicht kinderen vanaf 5 jaar om naar school te gaan. Echter, in sommige gevallen kunnen ouders thuisonderwijs geven, bijvoorbeeld vanwege religieuze of levensbeschouwelijke bezwaren tegen het reguliere schoolsysteem. In zo’n situatie moet je een vrijstelling aanvragen bij de gemeente.
Vrijstelling van Leerplicht

Ouders kunnen een beroep doen op artikel 5 van de Leerplichtwet als zij ernstige bezwaren hebben tegen de grondslag van de beschikbare scholen in hun omgeving. Om vrijstelling te krijgen, moet je dit schriftelijk melden bij de leerplichtambtenaar van jouw gemeente, voordat je kind leerplichtig wordt.
Het is belangrijk om te weten dat de aanvraag voor vrijstelling niet automatisch wordt goedgekeurd. De gemeente beoordeelt de aanvraag en kan aanvullende informatie vragen over jouw bezwaren en hoe je thuisonderwijs organiseert. Er zijn geen verplichte examens zoals in België, maar de controle komt vanuit de leerplichtambtenaar.
Hoe wordt Thuisonderwijs Nagegaan in Nederland?
Hoewel er in Nederland geen standaard curriculum of examens zijn voor thuisonderwijs, blijft de leerplichtambtenaar betrokken. De gemeente kan je vragen om informatie over het onderwijs dat je aanbiedt. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om de methoden en materialen die je gebruikt, en hoe je de voortgang van je kind volgt. De controle in Nederland is minder streng dan in België. Je moet aan kunnen tonen dat je kind voldoende onderwijs krijgt. Ook moet je aantonen dat je kind zich op een vergelijkbare manier ontwikkelt als kinderen in het reguliere onderwijs.
Wanneer ouders zich niet aan de regels houden of de vrijstelling niet (meer) geldig is, kan de gemeente beslissen om handhavend op te treden. Dit kan betekenen dat je kind alsnog naar een reguliere school moet, of in extreme gevallen zelfs boetes voor de ouders.
Hoe wordt Thuisonderwijs gecontroleerd in België?
In België is thuisonderwijs wel toegestaan, maar ook hier gelden duidelijke regels. Kinderen zijn leerplichtig vanaf 6 jaar. Ouders die kiezen voor thuisonderwijs moeten dit melden bij het ministerie van Onderwijs. Je moet een officiële verklaring indienen waarin je aangeeft dat je thuisonderwijs organiseert en je je kind niet inschrijft in een school.
Aangifte en Verplichte Examenmomenten
Als ouder ben je verplicht om elk schooljaar opnieuw een verklaring in te dienen waarin je meldt dat je thuisonderwijs geeft. Daarnaast moeten kinderen in België op bepaalde momenten examens afleggen, vooral als ze in het lager of secundair onderwijs zitten. Deze examens worden georganiseerd door de Centrale Examencommissie. Ze controleren of je kind voldoet aan de leerdoelen die ook gelden voor kinderen in het reguliere onderwijs.
De examens zijn verplicht op de leeftijd van 8, 10, 12, en 14 jaar voor leerlingen in het lager onderwijs. Voor middelbare scholieren zijn er examens die gericht zijn op vakken als wiskunde, taal en wereldoriëntatie. De resultaten van deze examens bepalen of het thuisonderwijs voldoende kwaliteit biedt.
Hoe wordt Thuisonderwijs Nagegaan in België?
De controle van thuisonderwijs in België is strenger dan in Nederland. Naast de verplichte examens, kunnen ouders bezoek krijgen van inspecteurs die het thuisonderwijs controleren. Deze inspecteurs komen langs om te controleren of de leeromstandigheden in orde zijn. Tijdens zo’n controle kan de inspecteur vragen naar het gebruikte lesmateriaal, de lesmethode en de voortgang van je kind.
Wanneer blijkt dat het thuisonderwijs onvoldoende is, krijg je als ouder een termijn van enkele maanden om verbeteringen door te voeren. Als er bij een volgende controle geen vooruitgang is geboekt, kan de overheid beslissen dat je kind verplicht naar een reguliere school moet gaan.
Welke Materialen en Methodes zijn Vereist?
Ouders in Nederland en België hebben een zekere vrijheid hebben in hoe zij het thuisonderwijs organiseren. Toch wordt er wel verwacht dat de kinderen de leerdoelen halen die vergelijkbaar zijn met het reguliere onderwijs. Dit betekent dat je een duidelijk plan moet hebben over de methodes en materialen die je gebruikt. Hier zijn enkele algemene richtlijnen voor beide landen:
- Gebruik van erkende leermethoden: Zorg ervoor dat je lesmateriaal aansluit bij de leerdoelen voor het betreffende onderwijsniveau. Dit kan betekenen dat je boeken en werkbladen aanschaft die ook in reguliere scholen worden gebruikt.
- Multisensorisch leren: Gebruik verschillende manieren om je kind te helpen leren, zoals spelenderwijs leren, digitale middelen, en praktische oefeningen.
- Voortgang bijhouden: Het is belangrijk om de voortgang van je kind te registreren. Dit kan door middel van schriftelijke oefeningen, toetsen, of gewoon door het maken van notities over wat je kind heeft geleerd. Deze voortgang kan worden opgevraagd door de inspectie in België of de leerplichtambtenaar in Nederland.
Belangrijke Tips voor Ouders die Thuisonderwijs Geven

Nu je het antwoord weet op de vraag ‘hoe wordt thuisonderwijs gecontroleerd?’, is het belangrijk om in orde te zijn met alle regels en voorschriften. Hier zijn enkele tips om ervoor te zorgen dat alles soepel verloopt:
- Doe op tijd aangifte: Meld thuisonderwijs altijd op tijd aan bij de bevoegde instanties. Dit voorkomt problemen met de leerplichtambtenaar of onderwijsinspectie.
- Houd een duidelijke administratie bij: Zorg ervoor dat je een dossier hebt met het lesmateriaal, voortgang en de methode die je gebruikt. Dit helpt bij eventuele controles en geeft je een goed overzicht van wat je kind heeft geleerd.
- Plan voldoende voorbereidingstijd voor examens: Vooral in België zijn de examens belangrijk. Plan voldoende voorbereidingstijd en zorg dat je kind op de hoogte is van wat er wordt verwacht.
- Blijf flexibel: Thuisonderwijs biedt ruimte voor flexibiliteit. Je kunt lesprogramma’s aanpassen aan het tempo en de interesses van je kind. Zorg er echter voor dat je de basisleerstof blijft volgen.
Blijf op de Hoogte Van de Regelgeving
Thuisonderwijs wordt wel degelijk gecontroleerd! In zowel Nederland als België zijn er duidelijke regels en controles om ervoor te zorgen dat kinderen die thuisonderwijs krijgen een goede opleiding ontvangen. In Nederland verloopt de controle vooral via de leerplichtambtenaar, terwijl in België strengere regels gelden, zoals verplichte examens en inspecties.
Het belangrijkste voor ouders is om goed op de hoogte te zijn van de regelgeving. Zo kan je ervoor zorgen dat het onderwijs voldoet aan de gestelde normen. Op die manier kunnen kinderen in een thuisonderwijssituatie op een gelijkwaardige manier hun leerdoelen behalen als hun leeftijdsgenoten in het reguliere onderwijs.